Ανδρέα Παπανδρέου 99, 152 32, Χαλάνδρι

Αγοραφοβία: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται

Ο όρος αγοραφοβία προέρχεται από τη λέξη αγορά, μία έννοια που μας είναι γνωστή από τα αρχαία χρόνια, καθώς ήταν το κέντρο της πόλης.

Η αγοραφοβία, λοιπόν, είναι μια κατάσταση κατά την οποία ο πάσχων κατακλύζεται από έντονο φόβο και άγχος σε μέρη όπου υπάρχει πολύς κόσμος (θέατρο, εμπορικό κέντρο) ή η διαφυγή είναι δύσκολη (μποτιλιάρισμα, τούνελ), καθώς και σε κλειστά μέρη όπου αισθάνεται περιορισμένος (επίσκεψη σε γιατρό). Ένα άτομο με αγοραφοβία συχνά έχει τη σκέψη ότι θα χάσει τον έλεγχο σε δημόσιο χώρο, δυσκολεύεται να απομακρυνθεί για πολλή ώρα από το σπίτι και αποφεύγει να μείνει μόνο του χωρίς κάποιον δικό του για βοήθεια.
Ο πάσχων συνήθως αποφεύγει δραστηριότητες που του προκαλούν δυσφορία ή αν πρέπει να παραστεί κάπου θα επιλέξει να πάρει μαζί του κάποιο πρόσωπο εμπιστοσύνης (σύζυγο, γονείς) ως δικλείδα ασφαλείας ή θα υπομείνει την έξοδό του με έντονο άγχος και φόβο. Συνήθως, οι άνθρωποι αυτοί, προκειμένου να είναι λειτουργικοί στην καθημερινότητά τους φροντίζουν να κάνουν τις δραστηριότητές τους παίρνοντας κάποιες προφυλάξεις: στο μετρό και το λεωφορείο επιλέγουν τις θέσεις που βρίσκονται κοντά στην έξοδο και τον οδηγό και τα σημεία με τον λιγότερο κόσμο. Σε εστιατόρια και γενικά σε χώρους εστίασης επιλέγουν τραπέζια που βρίσκονται κοντά στην έξοδο και την τουαλέτα. Σε θέατρα, κινηματογράφους και συναυλίες φροντίζουν να φεύγουν λίγο νωρίτερα ώστε να μη συνωστίζονται με τους υπόλοιπους ανθρώπους.
Σε μερικές περιπτώσεις είναι πολύ πιθανό ένας άνθρωπος που υποφέρει από αγοραφοβία να αναπτύξει τα συμπτώματα μιας κρίσης πανικού:
• Ταχυκαρδία
• Εφίδρωση
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Ζαλάδα
• Τρέμουλο
• Μούδιασμα
• Αίσθημα απώλειας ελέγχου
• Φόβος θανάτου
Τα αίτια της αγοραφοβίας δεν έχουν εξακριβωθεί πλήρως, ωστόσο φαίνεται να προέρχεται από ένα συνδυασμό βιολογικών, περιβαλλοντικών και ψυχολογικών παραγόντων. Η αγοραφοβία ενδέχεται να είναι επακόλουθο των κρίσεων πανικού. Κι αυτό γιατί, το άτομο που τις βιώνει πολύ συχνά νιώθει το φόβο ότι θα πάθει κάποια κρίση πανικού σε δημόσιο χώρο και αυτό σε συνδυασμό με το αίσθημα ντροπής τον κάνει να απομονώνεται για να μην εκτεθεί και έτσι σταδιακά αναπτύσσεται η αγοραφοβία. Οι κρίσεις πανικού δεν συνδυάζονται πάντα με την αγοραφοβία, αυτό διαφέρει αναλόγως το άτομο, την ιδιοσυγκρασία του και τα βιώματά του.
Η καταλληλότερη θεραπεία για την αγοραφοβία φαίνεται να είναι η Γνωσιακή Συμπεριφορική Προσέγγιση (CBT). Μέσα από την παρατήρηση των δυσλειτουργικών σκέψεων και της συμπεριφοράς του ατόμου, ο θεραπευτής μαζί με τον θεραπευόμενο διαμορφώνουν ένα πλάνο αντιμετώπισης της διαταραχής, το οποίο θα τον βοηθήσει να διαχειρίζεται τη φοβία του και να μπορεί να είναι και πάλι λειτουργικός στην καθημερινότητά του.